طب سنتی به دو بخش نظری و عملی تقسیم شده است که طب نظری شامل: 1. امور طبیعیه 2. اسباب وعلل و 3. دلایل وعلایم می باشد و طب عملی به سه بخش: 1. تدابیر 2. دارو درمانی و 3. اعمال یدی تقسیم می گردد. پایه های طب سنتی اصول و پایه های طب سنتی، امور طبیعیه مبادیی هستند که بدن انسان و سایر کاینات بر آن مبتنی است و هستی و قوام بدن از آن هاست. و به هفت قسمت تقسیم می شوند که شامل: ارکان, امزجه, اخلاط, اعضا, ارواح, قوا و افعال هستند.
ارکان: خاک_ اب_هوا_اتش
امز جه: 4 مفرد و 4 مرکب, گرمی, سردی, خشکی, تری, گرم و تر(دم)_سرد و تر(بلغم)_گرم وخشک(صفرا)_سرد و خشک(سودا) و 1حالت فرضی معتدل جمعا 9تا
اخلاط: سودا_دم,بلغم,صفرا
اعضا رییسه و غیر رییسه رییسه قلب کبد_ مغز_ اجزای تناسلی
ارواح: نباتی کبد_ حیوانی قلب_نفسانی مغز
قوا هم میشه قوای کبد قوای قلب و قوای مغز
و ک اینها باهم افعال رو تشکیل میدهن
مزاج سنین :
انسان در طول زندگی خود، دارای کیفیات حرارتی و رطوبتی خاصی است که در هر مرحله از حیات تغییر میکند
جنین این حرارت و رطوبت غریزی را که مایه حیات هستند را از پدر و مادر خود به ارث میبرد
دوران حیات انسان بر حسب این حرارت و رطوبت به چهار مرحله اصلی تقسیم میشود :
1. مرحله رشد : از بدو تولد تا سی سالگی،غلبه رطوبت و حرارت
2. مرحله جوانی : بین 30 تا 40 سالگی ،غلبه گرمی و خشکی
3. مرحله میانسالی : بین 40 تا 60 سالگی،غلبه سردی و خشکی
4. مرحله پیری : از 60 سالگی به بالا، متغیر با غلبه سردی و تری
کسی که مزاج سرد و تر دارد، در سنین جوانی احساس خوبی دارد و به تعادل نزدیک میشود،زیرا مزاج سنین جوانی گرم و خشک است
افرادی که مزاج ذاتی سرد و خشک دارند در سنین کهولت دچار تشدید علائم سردی میشوند ولی در سن رشد حال بهتری دارند
مزاج فصول:
فصل بهار: مزاج این فصل گرم و تر است،مایل به اعتدال
فصل تابستان : مزاج این فصل گرم و خشک است
فصل پائیز : مزاج این فصل سرد و خشک است
فصل زمستان : مزاج این فصل سرد و تر است
افراد با مزاج سرد و تر و افراد مسن ،در زمستان دچار ورم و درد مفاصل می شوند
این افراد با گرم کردن موضع و یا در فصل تابستان علائمشان بهبود می یابد و احساس بهتری دارند
مزاج اعضاء:
اعضاء مختلف بدن نیز از نظر ترکیب عناصر تشکیل دهنده دارای مزاج های خاص خود هستند
قلب ، گرم ترین و خشک ترین عضو بدن است
کبد ، گرم و مرطوب ترین عضو بدن است
مغز، سرد و تر می باشد
استخوان ،سرد و خشک می باشد
چربی سرد و تر می باشد
پوست، معتدل ترین عضو بدن است
مزاج مردان نسبت به زنان گرم تر و خشک تر است و مزاج زنان متمایل به سردی و تری است
مناطق مختلف جغرافیائی نیز مزاج های مختلفی دارند.مناطق بیابانی گرم و خشک و مناطق کوهستانی سرد و خشک هستند.
تفاوت مزاج اعضاء بدن به اقتضای عملکرد آنهاست